nga Fllanza Hoxha

Shpirti i lëngut të nxehtë me lule kamomili po avullohet. E pashë, u ngjit diku lart.

Nuk dua që era ta marrë me vete ‘pluhurin’ që ka mbetur. Ngadalë, prej lakmisë, po e marrë në duar, po e varros trupin brenda trupit tim, po e mbuloj atë gllënjkë pas gllënjke… kaq e pat, mori fund.

Ç’jetë!

Për pak humbas në labirinthin e mendimeve. Rrugën e gjej duke ndjekur zërin e zymtë që më thërret. E fundit fletë, po më pret. I përgjigjem lapsit dhe nis të shkruaj.

Jam ulur në tavolinën me një karrigë prej druri, përpara shtëpisë sime të mbushur me trëndafila të verdhë. Të preferuarit e mi. Prapa shtëpisë, jo afër, merr frymë një lumë. Ura pak-hapëshe, mbi rrjedhën e tij,  tregon se sa vjeçare është, është aq e nxirë. E buzë shtratit të lumit kullotë tufa e dhenve që kam lëshuar. Blegërima e tyre në harmoni me cicërimën e zogjve është melodia që këtu kurrë nuk ndalet. Zogjtë janë të njëjtit, po më thonë që zëri im është ngjirur tashmë. Më tutje disa pisha si rrokaqiej skulpturash të gdhendura në dru. Përballë, kur shikoj, mbushem buzë më buzë me freski. Aty ngjeshet një fushë e blertë. Ku lind, çdo ditë, ndonjë lulë-kuqe, të cilat më bashkojnë mua me pikën që nuk ka mbarim. Lart, një det i pafund me valë résh që ngjajnë si shkumë. Që herët është zhytur dielli në të dhe vetëm rrezaton me buzëqeshjen e tij. Ngjason si fëmijë.

Dikush po vjen nga ana e shpinës sime. Po dëgjohen disa hapa të butë. Po afrohet. Oh, ma ndjeu, e di kush është. Është Larusha, bota ime. Dhe ja ku ecën në mes këmbëve të mia. Sillet rreth tyre sikur t’i ketë humbur diçka. Tash, nuk më duhet të kërrusem edhe shumë që ta përkëdhel. Fillon të shtriqet dhe vë në pah të gjithë rrathët e zinj të pikturuara në gëzofin e saj të bardhë. Më largohet dhe duart më mbesin pezull. Duke i shikuar vërej se sa kanë ndryshuar. Jo, ato të njëjtat janë, por duket që kanë një shqetësim. Duket që diçka ka ngjarë me to.

Ç’kujtim!

Të gjitha ishin të stërlodhura nga prangat plot ndryshk. Gjenin prehje dhe ngushëlloheshin vetëm kur ledhatoheshin dorë më dorë me njëra-tjetrën. Aq sa afrohej dita për të lindur e ëma, aq iu shtohej vullneti për të rimëkëmbur veten e tyre. 

Erdhi edhe ajo ditë. Përkrah të qarave plot ëmbëlsi të bebes dëgjoheshin edhe të qarat në formë agresioni të zërit urdhëror. Nuk ishte pritur që të ishte vajzë. Për këtë, plot ditë me radhë në shtëpi ishte shpallur zia. Të shkretat, qanin e bënin pellg lotësh. E sodisnin nga larg të bijëzën dhe të motërzën, duke dashur ta merrnin në krahë e të ngroheshin pranë saj. Ishte aq e vogël, si drita në fund të një tuneli. Për fatin e saj, as nuk e pagëzuan. Mbeti vajzë pa emër.

Ç’vajzë!

Kur u bë 10 vjeç ia prenë rrugën drejt lojës dhe ndritjes. E mbushën atë rrugë me male gurësh çdo hap. U frikësuan se dija e saj do t’i lidhej si lak në qafën e tyre që nuk mbante asnjë fytyrë. Ajo u dukej e gjallë, u ngjallte më shumë frikë atyre të pashpirtë. 

Vajza besonte që edhe ëndrrat e natës mund t’i realizonte. Përbrenda i vlonte një fuqi hyjnore. Kishte një botë më vete. Brenda katër mureve, sepse nuk e linin të dilte jashtë, ajo qeshte duke imagjinuar veten mbi dragoin e saj fluturues. Kërcente rreth e rrotull sallonit. Çdo gjë brenda dhomës e shikonin me ëndje se si fluskonte dhe shpërthente në lot gëzimi. Këndonte e këndonte. Kur lodhej e i nevojitej të pushonte, ulej pranë dritares. Aty rrinte shoku i saj prej krimbi, që qëndronte picingulthi dhe i dukej fort i çuditshëm. Bisedonte me të aq sa mërzitej, e ai nuk i kthente asgjë si përgjigje. Por i pëlqente të qante hallet vetëm me të. 

Brenda katër viteve të ardhshme edhe vajza e vogël kishte përjetuar të gjitha ato që kishin ngjarë me motrat e saj. Gjatë kësaj kohe edhe moti ishte i ligë, hekur. T’i thante eshtrat era e ftohtë. Vajza ishte mësuar me të gjitha punët e shtëpisë. I duhej të çante edhe drutë që të ndizte zjarrin për t’u ngrohur brenda në shtëpi. Sa herë e bënte këtë dhe e vërenin, i thoshin se është lindur gabim dhe duhej të qe djalë. 

Habiteshin nga forca që kishte. Nuk dinte askush se si ta thërrisnin. Të gjithë e quanin sipas qejfit të tyre, ashtu si u konvenonte. E quanin “e paafta” atëherë kur për nga natyra ndihej e lodhur dhe nuk mund t’i kryente punët që i thoshin të bënte. Dikush tjetër e quante “e përdala” vetëm se lyente faqet me të kuqe. I fëshkëllenin “e bukura” ata që e shikonin me një sy tjetër. Krahas babait të saj që e la pa emër, ajo kishte më së shumti emra në qytet, pa i merituar. Por kjo të gjitha i duronte. 

U mbajt në heshtje, deri në një moment, atëherë kur dëgjoi të flisnin se kishin vendosur ta martonin. Filloi të çstrukej nga gjendja në të cilën e kishin mësuar të rrinte. Ishte aq e guximshme, sa për herë të parë ishte ajo që e theu atë akullin e pavlerë. U ndesh ballë për ballë me shpirtkazmën e asaj familjeje. Sytë e saj kërcitnin flakë. Gjoksi i murmuronte. Duarve të saja të bëra grusht ua ndalte frymën nga shtrëngimi që ua bënte. Kudo lindte mllef. Shtëpia buçiste. 

Për fatin e mjerë, zëri urdhëror urdhëroi. Data e martesës u caktua dhe brenda dy javëve vajza do të linte shtëpinë e saj. Por, se ku do të shkonte e vendosi vetë ajo, duke marrë përsipër të gjitha pengesat dhe rreziqet që mund të krijoheshin. Kishte shpirt luftarak, donte të jetonte lirinë që ishte e drejta e saj. 

Kur i planifikoi të gjitha, në ditën e dasmës, para se të nisej, shkoi të ndahej me krimbin që nuk ishte më krimb. Në vend të shokut, tash, ishte një shoqe prej fluture. Vajza i tregoi gjithçka dhe, se nuk do të shkonte te ai që nuk e donte. Flutura iu ndal në dorën e saj sikur ta pyeste se si kishte ndërmend t’ia bënte, sikur i qante hall. Ishte hera e parë që mori përgjigje, nga gëzimi lëshoi fluturën në vendin e saj dhe rrahu krahët. Dhe, vajza i tha: Po iki të shpëtoj. Po shkoj aty ku nuk mund të më gjejë dot askush. Po shkoj në fshat.

Në fshatin Mishma! 

Një ish-tokë e djerrë, me dhé të thatë. Pa pikë shiu i rënë mbi të. Larg qytetit, larg çdokujt. Vajza kishte zgjedhur me qëllim për të shkuar në këtë fshat. Ajo e dinte rrugën, të gjithë e dinë. Por, askush nuk guxonte të shkelte aty. Historia e atij vendi ua bënte mishin kokrra-kokrra, edhe sot.

Në një kohë, para lindjes së vajzës, shumë mësues, gazetarë, avokatë e shkrimtarë u vranë, jo nga të huajt, por nga bashkëatdhetarët e tyre dhe, i varrosën po aty. Sistemin e bënë të atillë. Nuk kishte liri shprehjeje, e më hiç të lëvizjes. Faji i vetëm i të vrarëve ishte dashuria për një mendësi të mirëfilltë dhe për një hap më afër ringjalljes të çdo cepi të shuar, qoftë edhe nga natyra. Pavetëdija e të tjerëve bashkë me egërsinë nuk i lanë të frymojnë as për veten e tyre. Toka e këtyre varreve ushqehej edhe me fëmijët e atyre njerëzve të lartë. Kështu, i lanë edhe pa pasardhës, që as guximi i tyre të mos trashëgohej. Toka e zezë kishte këtë fat: të jetohej nga mishra të trupave që dikur mbanin shpirtin e shenjtë.

Vajza mbërriti. Ajo nuk u frikësua, përkundrazi, ai vend e tërhoqi. Së pari, mbolli një lule. Pastaj, shkuan muaj e vite për t’u adaptuar. Vetëm ajo e di se ç’jetë ka bërë!

***

Duart me shumë rrudha po më dridhen. Po e ndjej zërin e uritur të tokës ku kam jetuar për shumë vjet: më thërret. E unë ngadalë po perëndoj. Po e lë edhe frymën e fundit, të jetë mburojë e fshatit.

Amanet ditarin tim!

Shihemi në amshim.

Fllanza Hoxha është nga Prizreni. Për momentin, vijon studimet e nivelit bachelor në Universitetin “Ukshin Hoti” në Prizren. Është në vitin e tretë të studimeve në Fakultetin e Filologjisë, dega Gjuhë dhe Letërsi Shqipe.